To musisz wiedzieć, żeby Twój biznes w medtech zadziałał [+przykłady UX]

zima design projekt yestersen

Medycyna stoi na przetwarzaniu dużych ilości danych. Jest z pewnością pierwszą branżą, w której projekty data driven wprowadziły tak istotne zmiany z punktu widzenia wszystkich użytkowników systemów: pacjenta, lekarza, placówki medycznej i badaczy.

Jednocześnie rynek ten jest niezwykle nasycony technologią, która – oprócz tego, że ratuje życie – coraz częściej przenosi patient experience, doświadczenia pacjenta, w świat cyfrowy.

Także w pandemii Covid mieliśmy okazję skorzystać z dobrodziejstwa bezdotykowego mierzenia temperatury, z dodatkowym podświetlanym interface’m. To drobne detale, które np. w wypadku ratowania życia pomagają zaoszczędzić cenny czas.

Dwa kierunki rozwoju technologii w medycynie

Zegarek, który monitoruje puls, kroki, zużycie kalorii, czy temperaturę ciała, a nawet rytm snu? To już standard. Technologia w medycynie coraz bardziej skręca w stronę rajstop kontrolujących rekonwalescencję po operacji żył czy inhalatora, który przekazuje alert do telefonu, że zapomnieliśmy przyjąć dawki leku. Elektronika w branży medycznej wyszła z placówki medycznej i podąża za nami na każdym kroku.

Ale siła cyfrowej medycyny tkwi nie tylko w medycznych gadżetach

Ważnym jej elementem jest dostęp cyfrowy do danych pacjenta i – w drugą stronę – cyfrowy dostęp pacjenta do specjalisty, cyfrowy proces leczenia. Wyroby medyczne mieszają się z internetem rzeczy (IoT), interfejsami cyfrowymi i platformami internetowymi.

Zanim więc wkroczymy na rynek medtech, warto zorientować się, do których kategorii zalicza się nasz pomysł. A przede wszystkim: czy podlega prawnym regulacjom (na 99% tak), które musisz uwzględnić.

Wyrób medyczny? A co to?

Prawo Europejskie definiuje wyrób medyczny w prosty sposób: Jest to każde urządzenie, sprzęt, materiał, aplikacje i oprogramowanie wykorzystywane do:

  • diagnozowania,
  • zapobiegania,
  • monitorowania,
  • leczenia,
  • łagodzenia choroby.

Termometr spełnia dwa z tych pięciu założeń – podobnie jak USG czy glukometr. Pompa insulinowa – cztery, itd. Ten sam system przekazywania danych do lekarza jest wykorzystywany do diagnozowania, także w badaniach klinicznych, planowaniu leczenia, czy przyjęcia do placówki medycznej.

Masz w ręku innowacyjny pomysł i zastanawiasz się, czy jest to już wyrób medyczny?

Jeśli spełnia chociaż jedną z tych funkcji, odpowiedź jest twierdząca. Teraz czas wczytać się w przepisy.

Medtech jest regulowany prawnie

Regulacje prawne dotyczące leków i sprzętu medycznego, jeszcze do niedawna, nie obejmowały skutecznie akredytacji medycznej, elektroniki i oprogramowania. Wraz z wejściem w życie w 2020 r. nowego, europejskiego rozporządzenia w sprawie wyrobów medycznych, innowatorzy w dziedzinie cyfrowego zdrowia zostali poddani bardziej rygorystycznym regulacjom.

Tym samym branża medyczna stanęła przed nowym ryzykiem biznesowym. Posługując się przykładem: inne wyzwania niesie produkcja symulatora jazdy samochodem w grze komputerowej, niż zaprojektowanie realnego samochodu.

Budowanie UX branży medycznej – złote zasady

Dla projektantów UX, podejście do użytkownika w branży medycznej nie różni się w bazowych założeniach od podejścia do każdego innego doświadczenia użytkownika.

Patrzymy na każdy produkt z perspektywy trzech ważnych wartości.

Produkt musi być:

  • pożądany,
  • wykonalny,
  • opłacalny.

Ale dodatkowo w branży medycznej, dokładamy czwarty paradygmat, specyficzny dla opieki zdrowotnej efektywność.


Jednym słowem: nikt w sektorze opieki zdrowotnej nie zapłaci za rozwiązanie, które nie może przedstawić powtarzalnych dowodów na swoją skuteczność.

Specyficzne wyzwania

Planowanie jest ważną częścią procesu projektowania UX. A w szczególności planowanie niezbędnych funkcjonalności, zabezpieczeń i procesów, jeśli chcemy optymalizować doświadczenie pacjenta.

Wyróżnimy tutaj ważne aspekty produktów cyfrowych dla służby zdrowia, personelu medycznego czy samych pacjentów, które bierzemy pod uwagę projektując rozwiązania:

1. Prywatność

Warto od tego zacząć, ponieważ to obszar, w którym medycyna poddana jest bardzo ścisłej regulacji. Dane medyczne są uznawane za wrażliwe, a zarządzanie nimi wymaga spełnienia szeregów przepisów prawa.

W projektowaniu UX:

Produkty operujące danymi medycznymi powinny zadbać o systemowe zabezpieczenia, właściwe zarządzanie wyświetlaniem danych i możliwością dostępu, edytowania i – co bardzo istotne – usuwania danych wrażliwych przez użytkownika.

Pierwsze leży głównie w rękach deweloperów, ale… nie do końca. Właściwie zaprojektowany interface użytkownika pozwala wyświetlać i ukrywać dane, w zależności od uprawnień czytającego. Warto zadbać o jasną komunikację, czyli gdzie, jak i w jakim zakresie gromadzimy i udostępniamy dane.

To nie tylko zapewnia prawne bezpieczeństwo, ale uspokaja obawy użytkownika. Przecież chodzi o jego zdrowie!

2. Dostępność (tzw. inkluzywność, zasady WCAG, itd.)

Dane o leczeniu są nam często potrzebne w bardzo nietypowych sytuacjach. Obowiązuje zasada podobna, jak przy każdej aplikacji: im łatwiej użytkownik może skorzystać z produktu, tym większa szansa, że wróci się do niego w razie potrzeby.

Optymalizacja doświadczeń pacjenta wiąże się nie tylko z budową urządzenia, ale też z jego działaniem, rozdzielczością ekranu, jego podświetleniem, czytelnością, reakcjami w punktach styku, itd.

Nie ma jednego uniwersalnego wzorca mapy doświadczeń użytkownika. Dobrze zaprojektowana usługa, aplikacja czy strona internetowa powinny jednak uwzględniać jak najszerszą rzeszę potrzeb przyszłych pacjentów.

W projektowaniu UX:

Design doświadczenia użytkowników i design graficzny to dwa odrębne tematy!

Pierwszy mówi nam, jak zaprojektować ścieżki produkcie z dobrym doświadczeniem użycia. A drugi – jak powinien wyglądać produkt, aby być czytelnym i przekazywać czytelne dla pacjenta, czy lekarza informacje.

Połączone razem trzymają się kilku generalnych zasad, zwanych heurystykami. W dużym skrócie: user experience dba o to, aby interface wyświetlał się dobrze na każdym urządzeniu, w każdych okolicznościach i dla każdego odbiorcy.

W wypadku branży medycznej ma to ogromne znaczenie! Wiele osób przewlekle chorych może mieć problemy ze wzrokiem, ruchem, przetwarzaniem informacji czy, jak wskazały badania UX nad projektowaniem dla osób z Parkinsonem i Alzcheimerem, użytecznością prostych elementów.

Empatia i głęboka wiedza o potrzebach użytkownika powinna towarzyszyć pracy nad projektem na każdym kroku.

3. Bezpieczeństwo

Tak, jak w przykładzie z samochodem, tak i w cyfrowych produktach/platformach medycznych bezpieczeństwo użytkownika wykracza poza proste bezpieczeństwo danych i stanowi istotny element całego produktu.

Źle dobrana dawka leku, niewłaściwa diagnoza oparta na danych innego pacjenta, zły odczyt, czy nieusłyszany alarm.

Użytkownicy muszą darzyć nasz produkt pełnym zaufaniem. Te ryzyka producent musi zawczasu przewidzieć i w dużym stopniu zaadresować w wizualnym design przy projektowaniu interakcji.

W projektowaniu user experience, mówimy naszym klientom: badać, testować, poprawiać.

To jedyne rozwiązanie w projektowaniu produktów cyfrowych, które zapewnia pozytywne doświadczenia. W przypadku produktów medtech zapisujemy to motto dużymi literami.

Nie możemy sobie pozwolić w produkcie medycznym na błędy user experience [tu link do drugiego artykułu], konsekwencje mogą być zbyt poważne.

Jaką ścieżkę więc proponujemy?

  • 1. Głęboki reaserch wstępny (w branży właściwej i w branżach pokrewnych) plus analiza prawna dla pomysłu. Wiedza zdobyta w ten sposób stanowi m.in. bazę dla wyboru funkcji, czy technologii w produkcie/usłudze.
  • 2. Zaangażowanie docelowego użytkownika i specjalistów w dziedzinie, już na etapie MVP. Nic nie zastąpi empatii. Przed podjęciem ważnych decyzji warto też zadbać o poznanie realnych oczekiwań odbiorców.
  • 3. Zmapowanie wszystkich możliwych ścieżek klienta. Wskazać miejsca nietypowych sytuacji użycia, tzw. przypadków brzegowych.
    W ten sposób próbujemy przewidzieć, jak w wyniku interakcji, użytkownik może użyć produktu w niewłaściwy sposób i zabezpieczyć go przed takim działaniem.
  • 4. Testowanie z użytkownikami na wczesnym etapie. Z naciskiem na testowanie poszczególnych funkcjonalności, które na bieżąco konfrontujemy się z użytkownikami.
  • 5. Spójny i dopracowany design system elementów wizualnych interface i testy tego systemu na docelowym urządzeniu (urządzeniach). Dobrze zaprojektowana strona internetowa czy aplikacja, jest istotnym punktem styku z produktem.

Ale ja tylko chcę zaprojektować stronę…

Mamy w portfolio taki ciekawy przypadek tego, jak zoptymalizować doświadczenie pacjenta z wypełnianiem formularzy. Otworzył nam oczy na to, jak trudna może być to część projektu w branży medycznej.

Dlaczego?

Patrząc na powyższe zasady (prywatność, dostępność i bezpieczeństwo), musieliśmy się zastanowić, jak upewnić naszego klienta, że jego pacjenci wypełniają formularz zgodnie z realną wiedzą i rozumiejąc, jakie dane są od nich wymagane i dlaczego.

Także długość samego formularza (wiele szczegółowych pytań o stan zdrowia) stanowiła wyzwanie dla użytkowników. Bądźmy szczerzy: nie cierpimy wypełniać długich formularzy online.

Do tego patrzyliśmy na naszego klienta – prywatną klinikę – jak na dostawcę usług. Usługi te trzeba było w sposób jasny zakomunikować i zaprojektować, włącznie z czytelnym procesem sprzedaży. W efekcie “prosta strona internetowa” stała się jednym z ciekawszych projektów UX w naszym portfolio.

Zasileni dodatkową wiedzą z badań z użytkownikami, mogliśmy nabrać właściwej perspektywy i zrozumieć, jakimi ścieżkami i dlaczego podąża nasz użytkownik.

Zaufanie jest fundamentem medycyny

Sprzedawcom wciąż zdarza się mówić o kliencie, że “jak chce, to kupi”. Nie w świecie cyfrowym!

Jeśli użytkownik wchodzi do wirtualnego sklepu i nie może znaleźć towaru, a przycisk koszyka nie działa, lub nie da się dokonać płatności… po prostu przeniesie się do innego portalu.

A w branży medycznej?

W branży medycznej stawką jest coś więcej, niż nasze pieniądze, dlatego jeszcze uważniej czytamy informacje i dużo ostrożniej podejmujemy decyzję.

Projektowanie UX nie gwarantuje 100% sukcesu, ale stanowi jego solidne 80%, na które składają się:

  • transparentność,
  • komunikacja z klientem,
  • czytelność usługi/produktu
  • zwyczajny spokój ducha użytkownika, który wie, na czym stoi.

A co najważniejsze, użytkownik wie, że jego decyzje wyjdą mu na zdrowie.

Zobacz, jak możesz rozwinąć z nami swój biznes medyczny -> https://www.designzima.com/medtech

Przeczytaj o UX

Zobacz inne artykuły, które też mogą Cie zainteresować